Czym był "Pocałunek w Złotej Bramie"?

O freskach Giotta z kaplicy Scrovegnich w Padwie, ilustrujących Protoewangelię Jakuba, a w szczególności o pocałunku w Złotej Bramie, podczas którego, według apokryfu, miała się począć Maryja, opowiedział zebranym 15 maja w hałcnowskiej bazylice ks. Jacek Pędziwiatr. Podczas kolejnego spotkania poświęconego Matce Bożej dyrektor programowy radia „Anioł Beskidów” przybliżył m.in. apokryficzne historie związane z rodzicami Maryi oraz dzieciństwem Matki Jezusa, które funkcjonują często w powszechnej pobożności.

Głównym tematem katechezy, jaką wygłosił kapłan, była uwieczniona przez Giotta scena spotkania i pocałunku rodziców Marii, Joachima i Anny przed Złotą Bramą w Jerozolimie. Na jednym z 40 fresków, namalowanych przez włoskiego artystę w kaplicy Scrovegnich pod wpływem inspiracji lekturą apokryfu, ukazane jest, starające się o od kilkudziesięciu lat o potomka, bezdzietne małżeństwo. W chwili spotkania małżonków. Annie, ubranej w ślubne szaty, towarzyszą służebnice oraz postać kobiety w czerni, a przy Joachimie, który wraca po 40 dniach postu z pustyni, stoi pasterz.

„Pocałunek witających się, rzucających się sobie w objęcia małżonków, według Protoewangelii Jakuba i w tradycji chrześcijańskiej, to moment niepokalanego poczęcia Maryi. Oczywiście nie jest to prawda katechizmowa. Pocałunek nie jest przedmiotem orzeczenia dogmatycznego o niepokalanym poczęciu Maryi. Temat ten raczej traktuje o braku udziału Maryi w jakimkolwiek grzechu” – zaznaczył prelegent i zwrócił uwagę, że oto w tekście z III wieku, pozabiblijnym piśmie, które nie zostało uznane przez Kościół za natchnione i kanoniczne, pojawia się próba uchwycenia tego, co wyrazi Dogmat o Niepokalanym Poczęciu NMP, ogłoszony przez papieża Piusa IX 8 grudnia 1854 roku.

Jak zauważył kapłan, to artystyczne ujęcie niepokalanego poczęcia Maryi, ukazanie mistycznego pocałunku małżonków, jest zapowiedzią kolejnych zdarzeń, nawiązujących do apokryfu. Analizując kolejne freski Giotta, ks. Pędziwiatr tłumaczył szczegółowo relacje, jakie łączyły artystyczne przedstawienia z Protoewangelią.

Duchowny przybliżył znaczenie wczesnochrześcijańskich apokryfów, które, choć nie stanowią części Biblii, miały wpływ na pobożność ludzi. Prelegent poświęcił uwagę spotkaniu Maryi ze zmartwychwstałym Jezusem i historii o zaśnięciu Matki Jezusa, nawiązując m.in. do tekstów apokryficznych „Transitus” oraz do podań zawartych w „Złotej Legendzie” Jakuba Voragine’a.

Katechezy o Maryi są formą przygotowania do 25. rocznicy koronacji Beskidzkiej Piety. Uroczystości jubileuszowe zaplanowano na wrzesień tego roku. Spotkania ze słuchaczami odbywać się będą co miesiąc do listopada br.

diecezja.bielsko.pl